Hamilelik Döneminde Demir Eksikliği ve Kansızlık

Kansızlık kadınlarda daha sık görülen bir hastalıktır. Hamilelik döneminde ise hem görülme sıklığı hem de önemi çok daha fazla artar.

Dünya nüfusunun yaklaşık %30’unun, dünyadaki gebe kadınların %50’sinden fazlasının, dünyadaki tüm kadınların 1/3’ünden fazlasının anemik olduğu tahmin edilmektedir.

Annedeki kansızlığın bebekte düşük doğum ağırlığı, preterm eylem (erken doğum), gelişmede gerilik veya ani fetal ölüme sebep olabilir. Anemi kan hemogloblin (Hb) değerinin normalin altına düşmesidir.  

Gebelikte ilk ve son 3 ay içerisinde hemoglobin 11 gr/dl 'den düşükse veya 2. trimesterde hemoglobin 10.5 gr/dl 'den düşükse anemi kabul edilmelidir. Çeşitli sebeplere bağlı olabilir. Dolayısıyla altta yatan sebelerin iyi değerlendirilmesi gerekir.

Kansızlığı olan hamilelerde en sık görülen şikayetler,

• halsizlik,
  
• yorgunluk,
  
• iştahsızlık,
  
• çarpıntı,
  
• baş dönmesi,
  
• baş ağrısı
  
• kulak çınlaması

Muayene esnasında  

• deri ve mukozalarda solukluk, 
• nabzın hızlı saptanması

en sık saptanan bulgulardır.

• Kalpte üfürüm,
• sarılık
• dalak büyümesi (hemolitik anemi),
  
• dil atrofisi (B12, folat ve demir eksikliğinde),
  
• nöropati
  
• ataksi (B12 eksikliği)

farklı sebeplere bağlı anemilerde saptanabilecek diğer bulgulardır.

Demir eksikliğine bağlı kansızlık, gebelikte en sık görülen anemidir.

 

 

Gebelikte günde ortalama 6-7 mg demir ihtiyacı vardır.

Normal bir kadının ihtiyacına göre yaklaşık 2 kat artmıştır.

 

 

Bunların dışında yetersiz beslenme ile daha az demir alınması, demir depolarının daha önceki gebelikler, düşükler sebebiyle yetersiz olması bazı kadınları daha gebeliğin başında risk altına itmektedir.

Anemi olmasa ve demir depoları yeterli olsa bile gebelik boyunca bütün gebelere kansızlık gelişiminin önlenmesi amaçlı demir desteği gereklidir.

• Günde 60 mg elementer demirin demir eksikliği anemisinin görülme sıklığını azaltığı gösterilmiştir.
• Gebeliğin ilk 4 ayından sonra, en geç 20. gebelik haftasında profilaksiye başlanılmalıdır.
• Demir hapının aç karna alınması emiliminin daha fazla olması sebebiyle önemle vurgulanmalıdır.

Demir eksikliğinde tedavinin amacı aneminin düzeltilmesi ve demir depolarının doldurulmasıdır.

Bu amaçla ağızdan demir preparatları ve demirden zengin diyet uygulanır. 200 mg/gün elementer demir alınmalıdır. Anemi düzeltildikten sonra demir depolarının dolması için tedaviye 3 ay daha devam edilmelidir.

Doc.Dr.Murat Arslan Bursa Hakimiyet Gazetesi 04-08-2014 Pazartesi tarihli Sağlık Köşesi Yazısı

Demir tedavisininYan Etkileri

• bulantı,
  
• kusma,
  
• ishal,
  
• kabızlık,
  
• midede rahatsızlık

gibi yan etkileri olabilir. Bu yan etkiler haplar yemeklerden sonra alınarak giderilebilir. Mide rahatsızlığı sebebiyle ağızdan tedavi edilemeyen hastalarda iğne tedavisine geçilmelidir. İğne tedavisi uygulanan hastalarda anafilaksi (hayatı tehtid eden alerjik reaksiyon) gelişme riski açısında dikkatli ve tedbirli olunmalıdır.

Demir tedavisi alan gebeler demirin emilimini azaltan besinlerle birlikte bu ilaçları almamalıdırlar.

Demir preparatlarının emilimini azaltan besinler;

• antiasit ilaçlar,
  
• yumurta,
  
• kalsiyum tuzları,
  
• süt ve süt ürünleri,
  
• çay,
  
• kahve dir.

Eğer demir preparatları portakal suyu, proteinden zengin gıdalar ile birlikte ve aç karnına alınırsa emilim artacaktır.

Aynı zamanda demirden zengin diyet

• karaciğer,
• kırmızı et,
  
• yumurta,
  
• kuru bakla,
  
• tahıl,
  
• taze sebze,
  
• kuru meyve

v.b alınmaya özen gösterilmelidir.

Detaylı Bilgi için Doktorunuza Sorun...

---